Evet, doğru okudunuz: Vücudumuzda yalnızca kalbin kan pompaladığı kardiyovasküler sistem yok; bir de çoğu zaman ihmal edilen lenfatik sistem var.
•Kalp dolaşımı kanı pompalar, oksijenli kanı dokulara götürür, kirli kanı geri toplar.
•Lenf dolaşımı ise daha sessiz bir işçi gibidir. Hücreler arası sıvıyı, proteinleri, yağ asitlerini ve bağışıklık hücrelerini taşır. Lenf nodlarıysa adeta vücudun çöp kutularıdır: Mikropları, toksinleri filtreler, savunma hücrelerini devreye sokar.
Bu iki sistemin hızı, aslında metabolizma hızımızın da ipuçlarını verir. Kalp ve lenf dolaşımı ne kadar sağlıklıysa, yediğimiz besinler o kadar iyi metabolize olur, enerjiye çevrilir ve vücutta yağlanma riski azalır. Lenf akışı yavaşladığında ise tablo değişir: Ödem, şişlik, halsizlik ve kimi zaman da yanlış anlaşılan kilo artışı başlar.
Lenf Ödem: Dolaşımın Sessiz Tıkanıklığı
Lenf sıvısının akışı bozulduğunda ya da damarlar tıkandığında, dokularda sıvı birikir. Bu tabloya lenf ödem denir.
Nasıl Anlaşılır?
•Kol veya bacakta giderek artan şişlik
•Dokuda ısı farklılıkları
•Deriye basıldığında çukurlaşma (pitting ödem)
•Ciltte sertleşme, ilerleyen evrelerde dalgamsı (ondüle) görünüm
Neler Yapılabilir?
•Manuel lenf drenaj masajı ve lenf drenaj cihazları
•Refleksoloji, madero terapi gibi dolaşımı hızlandıran yöntemler
•Kompresyon çorapları ve bandajlar
•Düzenli yürüyüş, yoga, yüzme
•Besin destekleri: C vitamini (özellikle Ester-C formları), bromelain gibi doğal enzimler damar sağlığını ve dolaşımı destekler
Lipödem: Kadınların Gizli Sınavı
Lipödem ise çok daha farklıdır ve çoğu zaman selülit ya da obeziteyle karıştırılır. Burada sorun, hormonal değişimlerle tetiklenen yağ dokusunun anormal, simetrik ve ağrılı bir şekilde artmasıdır.
Nasıl Anlaşılır?
•Alt vücutta (basen, kalça, bacaklarda) simetrik kalınlaşma
•Üst vücut inceyken alt vücutta belirgin farklılık
•Dokuda hassasiyet, ağrı, çürüğe yatkınlık
•Ondüle görüntü ve bölgesel ısı farklılıkları
•Ayak bileğine doğru incelip yukarıda şişme görünümü
Neler Yapılabilir?
•Şekeri, işlenmiş gıdaları azaltmak, anti-inflamatuar beslenmek
•Bol su içmek
•Kompresyon giysileri kullanmak
•Yüzme, pilates, bisiklet gibi düşük darbeli egzersizler
•Lenf drenaj masajı, refleksoloji, madero terapi
•Destekleyici takviyeler: C vitamini, omega-3, bromelain
•İlerlemiş vakalarda liposuction
Ödemle Gelen Mesaj
Her şişlik sadece fazla tuzdan değildir. Kimi zaman bağışıklık sisteminin bir uyarısı, kimi zaman hormonal bir dengesizliktir. Ama her durumda bedeniniz size mesaj verir:
“Benimle ilgilen, beni dinle.”
Eğer ödeminiz geçmiyor, şişliğiniz kalıcıysa, belki de işin arkasında lenf ödem ya da lipödem vardır. Doğru tanı ve doğru yöntemlerle, yaşam kalitenizi yükseltmek, hatta bedeninizle barışmak mümkündür.
Kardiyovasküler sistem kalbin sesi gibidir, ritmini duyarsınız. Lenfatik sistem ise sessizdir, ama sustuğunda tüm bedeniniz konuşmaya başlar. Onun söylediklerini duymayı öğrenirseniz, “Ay, çok ödem tutuyorum ben!” artık bir şikâyet değil, kendinize göstereceğiniz özenin ilk işareti olur.