2024’te harekete geçip okyanusta sürüklenen dünyanın en büyük buzdağı A23a parçalanmaya başladı. Uzmanlar buzdağının ünvanını kaybettiğini duyurdu.
Antarktika kıyılarından 1986’da koparak Weddell Denizi’nde karaya oturan ve ‘buz adasına‘ dönüşen A23a, 30 yılı aşkın bir süre sonra 2024’te yeniden harekete geçti.
İlkbaharda devasa bir girdaba yakalanan buzul, kuzeye doğru sürüklenmeye başladı. A23a’nın yüzölçümü yaklaşık 4 bin kilometrekare, kalınlığıysa yaklaşık 400 metre.
A23 parçalanmaya başladı
Son bir senedir kapıldığı girdap nedeniyle bilim insanlarının odağındaki A23a buzdağı parçalanmaya başladı.
İngiliz Antarktika Araştırmaları Enstitüsü (BAS) Kutup Okyanusları Bölümü Bilim Lideri Yardımcısı Dr. Andrew Meijers, buzdağının hızlı bir şekilde parçalara ayrıldığını ve bu parçaların ABD Ulusal Buz Merkezi tarafından kayda alındığını belirtti.
Kopan parçalardan sonra A23a Londra’nın büyüklüğüne yani 1700 kilometrekare boyutuna geriledi. Meijers, A23a’nın parçalanmasıyla dünyanın en büyük buzulunun artık D15A olduğunu belirterek şunları söyledi:
* A23a, dünyanın en büyük buzulu ünvanını kaybetti. Çünkü yaklaşık 3 bin kilometrekare büyüklüğündeki D15a, A23a’nın neredeyse iki katı. D15a, Antarktika kıyısında Avustralya’ya ait Davis Üssü yakınlarında büyük ölçüde hareketsiz.
* Öte yandan, parçalanmasının giderek hızlanmasını bekliyorum. Weddell Denizi’nin batı kısmına doğru ilerlemeye başladığından beri erimesi hızlanarak artıyordu.
* Şimdiyse donma derecesinin üzerindeki sularda. Buna ek olarak, kuzeye doğru ilerlemesi ve güney yarım kürede baharın gelmesi, buzdağının hızla daha küçük parçalara ayrılarak artık takip edilemeyecek kadar ufalması ihtimalini güçlendiriyor.
Beş senedir sürükleniyordu
A23a, Ağustos 1986’da Antarktika’daki Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’ndan koptu. Bu kopuşun ardından yaklaşık 34 yıl boyunca sabit kalan buzdağı, 2020’de okyanus akıntılarıyla harekete geçerek Weddell Denizi’nin batı kısmına doğru ilerlemeye başladı.
Yolculuk sırasında bir girdaba kapılan buzdağı, Ocak-Aralık 2024’te bunun etrafında döndü.
Aralık ortasında girdaptan kurtulan A23a, Antarktika’nın kuzeyine doğru sürüklendi.
Buzdağı, Mart 2025’te Güney Georgia Adası açıklarında karadan 80 kilometre uzaklıktaki sığ kıta sahanlığına çarparak karaya oturmuştu.
