Dün önüme İPSOS’un çok çarpıcı bir araştırması geldi.

Adı İPSOS olunca öyle kenara koyacağınız bir araştırma değil bu.

Dünyanın en önemli piyasa araştırma şirketlerinden birisinin verdiği rakamlar.

Bu yılın Haziran ayında yapılan son saha araştırması.

Ve bu araştırmada Türkiye sosyal tarihinde belki de ilk defa çok radikal bir değişime tanık oluyoruz.

Hayatınız boyunca hiç içki içtiniz mi? Yüzde 52,6 ‘Evet’

18 yaş üzerindeki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına  şu soru sorulmuş:

(*) “Hayatınız boyunca hiç içki içtiniz mi?”

Verilen cevaplar şöyle:

(*) YÜZDE 52. 6: “Evet içtim.”

Yani 18 yaş üzeri her 2 Türk vatandaşından biri “Alkollü içki içmiş.”

Ama asıl önemli sonuç şu.

Beş yıl önce bu soruya ‘Evet’ diyenler yüzde 40’tı

Bundan 5 yıl önce bu soruya “Evet içtim” cevabı veren insan oranı yüzde 40’dı.

Demek ki: Son 5 yıl içinde “İçki içtim” diyen insan sayısı 10 puan birden artmış.

Peki bunların sayısal karşılığı ne? Yani bu ülkede 18 yaş üzerinde kaç insan “Hayatında alkol içtiğini” söylüyor.

İçki içtim diyen insan sayısı son 5 yılda 8 milyon arttı

(*) 27.5 MİLYON KİŞİ Evet Türkiye’de yaşan 27.5 milyon kişi “Alkollü içki içtiğini” söylüyor.

(*) Beş yıl önce aynı soru sorulduğunda “Evet içtim” diyen insan sayısı 19.7 milyondu.

Yani son 5 yıl içinde Türkiye’de içki içtiğini söyleyen insan sayısı 8 milyon artarak, “Hayır içmedim” diyen insan sayısını geçti.

Durun bitmedi.

Daha da çarpıcı bir gelişme var.

Son üç ayda içki içtim diyenler 700 bin kişi arttı

Yukardaki soruya bakıp, “Canım hayatında bir kere içip denemiş olanlardır” deyip geçebilirsiniz.

İPSOS şu önemli soruyu da sormuş:

(*) “Son 3 ayda içki içtiniz mi?”

(*) Son 3 ayda hayatında bir kere de olsa içki içenler de 700 bin kişi arttı. 

O zaman daha derin bir rakama bakalım.

Düzenli içiyorum diyenler son 5 yılda 3,5 milyon kişi arttı

Düzenli olarak içki içenlerin oranı nedir ve o oranda ne gibi değişiklik oldu?

(*) 18 yaş üzeri nüfusta alkollü içki tüketenlerin oranı da son 5 yılda  %28’den %33’e yükseldi.

Kaç kişidir bunlar?

(*) Düzenli olarak alkollü içki tüketenlerin sayısı 5 yıl önce 13,8 milyon kişiydi. Bu yıl 17,3 milyon kişiye yükseldi. 

Merak ettiğim soruyu dünyanın en büyük içki şirketinin Türkiye genel müdürüne sordum

İPSOS’dan öğrendiğim bu çok çarpıcı rakamlardan sonra şunu merak ettim.

Türkler ne içiyor? Ne kadar içiyor?

Bunu en iyi öğrenebileceğim iki kaynaktan biri Diageo Türkiye’nin Genel Müdürü Bahar Uçanlar’dı, onunla buluştum.

Diageo Dünyanın en büyük alkollü içki şirketi.

Bütün dünyaya yayılmış muazzam bir içki ağı var.

Yıllık geliri 20 milyar dolardan fazla.

Girdikleri her pazarda bir çok üründe pazar lideri durumundalar.

En büyük içki şirketinde Türk kadınların yükselişi

Ondan tüketimle ilgili bazı bilgiler aldım, ama beni daha çok etkileyen, Diageo’da çalışan Türkler ve özellikle Türk kadınlarla ilgili bilgiler oldu.

Diageo içinde üst düzey Türk yönetici sayısı son yıllarda çok arttı.

Mesela bütün Avrupa bölgesinin Hukuk Direktörlüğüne Meltem Azbazdar getirildi.

Büyük Britanya İnsan Kaynakları Direktörlüğü görevinde yine bir Türk kadını var: Birsen Çevik Akgünlü.

En büyük 8 viski markasının başında bir Türk kadını

İskoçya bölgesinde çok ünlü bazı viski markalarının üretildiği Cameronbridge Distillery’nin İşgeliştime müdürü yine bir Türk kadını: Duygu Beypınar.

Diegeo Brezilya’nın Finans ve Dijital Dönüşüm’ün başında da Özlem Yeşildere var.

Yukarda yazdığım gibi Diego’nun Türkiye Genel Müdürü Türk kadını.

Polonya Diageo’nun başına da genel müdür olarak Serkan Solmazer getirildi.

Bunun dışında önemli dış görevlerde 19 Türk yönetici daha var.

Milli içkimiz hala rakı mı, yoksa viski mi?

Tekrar iç tüketime döneyim.

Bahar Uçanlar’dan aldığım bilgiler de çok şaşırtıcıydı.

Onun da adını hemen koyayım.

Bir zamanlar Türkiye İşçi Partisi milletvekiliyken, Çetin Altan’a viski içtiği için neredeyse “Komprador” derlerdi.

Şampanya ile birlikte zenginliği simgeleyen içki şimdi ortalama Türk’ün içkisi haline geliyor.

Milli içkimiz hala rakı ama, ama bir kaç yıl içinde onun yerini viski alırsa hiç şaşırmayalım.

Buyrun size 2020’den bu yana kaç litre rakı, kaç litre  viski içmişiz ve en önemlisi bu nasıl bir gelişme göstermiş? 

Viski tüketimi 4 yılda 17 milyon litre arttı

(*) 2020: VİSKİ 13.622.361 litre; RAKI 30.379.327 litre   

(*) 2021: VİSKİ 19.910.796  litre;RAKI 37.472.399  litre  

(*) 2022:  VİSKİ 22.779.728 litre; RAKI 38.510.052 litre   

(*) 2023:  VİSKİ 28.653.486 litre. RAKI 41.884.555 litre

(*) 2024:  VİSKİ 34.738.642 litre  RAKI 39.832.627 litre

Rakı tüketimi yüzde 31, viski yüzde 155 arttı

Bu gelişmeye bakarsak, son 5 yılda Türkler “Rakıcılıktan”, “Viskiciliğe” doğru baya mesafe katetmiş. 

Rakı tüketimi 2020’den 24’e yüzde 31 artarken, Viski tüketimi yüzde 155 artış göstermiş.

Yılda kaç litre rakı ve viski içtiğimizi öğrendik.

Peki bira, şarap, tekila, votka, cin ne durumda?

Muhafazakar arkadaş rahat ol: Kesinlikle şarapçı bir millet değiliz

(*) Bira tüketimi de yılda 900 bin litreden 1.2 milyar litreye çıkmış.

(*) Şarap ise, Avrupa ülkeleri ile karşılaştırdığımızda  belki de en geri olduğumuz içki…Köpüklü şarapla birlikte yılda 73 milyon litre şarap tüketiyoruz. Yani kesinlikle şarapçı bir millet değiliz.

Votkada büyük haber: Dünyanın en çok satan markası artık Türkiye’de de üretiliyor

(*) Yılda 18 milyon litre votka tüketiyoruz, ama Türkiye açısından bu konuda büyük bir başarı hikayesi var.

(*) Diageo Türkiye, dünyanın en çok satan votka markasını (Smirnoff) Türkiye’de üretmeyi başardı.

Bu da Türkiye’de TEKEL döneminden gelen “Damıtım” uzmanlığının sağladığı bir başarı. 

Kadınlarda cin ve tekilanın önlenemez yükselişi

(*) Yükselen içkiler ise tekila ve cin.

Özellikle kadınlar arasında bu iki içki son yıllarda yükseliyor.

8 milyon litre cin, 2.5 milyon litre tekila tüketiyoruz yılda.

Bu yıl devlet içkiden 170 milyar lira ÖTV alacak

Şu rakamlar da ilginç.

Türkiye’de devletin topladığı verginin yüzde 1.44’ü alkollü içkilerden alınan vergiden geliyor.

2024 yılında alkollü içkiden alınan ÖTV 104.9 milyar TL’di.

2025’de bu rakamın 170 milyar TL olması bekleniyor.

Son 5 yıldaki bu çarpıcı gelişmeyi nasıl okuyacağız?

Geçen hafta yeni bir anketin sonucunu yazmıştım.

Türk halkına “Ülkenizin hangi ülkelere benzemesini istersiniz” diye sorulduğunda yüzde 70’i ”Batı ülkeleri” cevabını veriyor.

“Müslüman bir ülkeye benzemesini istiyorum diyenlerin oranı sadece yüzde 6.

Devlet alkolizmle mücadele etmeli ama bu yasaklarla olamaz

Samimi görüşüm şudur:

Devlet alkol tüketimini asla teşvik etmemeli, hatta onunla mücadele etmelidir…

Hep yazıyorum böyle bir mücadelede bana görev düşerse seve seve yaparım.

Ama söylediğim bir şey de şu:

Alkol tüketimini  zorlama ile, hayat tarzına baskı ve yasaklarla önleyemezsiniz ve önlemeye de kalkmamalısınız.

Bunlara karşı en iyi mücadele biçimi, özgürlük, eğitim, adalet ve şevkattir.