TÜİK’in 2024 yılı Yükseköğretim Beyin Göçü İstatistikleri raporu, gençlerin yurt dışında gelecek arama eğiliminin devam ettiğini ortaya koydu. En yüksek beyin göçü oranı yine mühendislik ve bilişim alanlarında görülürken, bölümler içinden Moleküler Biyoloji ve Genetik ilk sırada yer aldı. Vakıf üniversiteleri içinde en yüksek beyin göçü oranı %8,3 ile tam burslu öğrencilerde görüldü.
Rapora göre yükseköğretim mezunlarının yurt dışına göç oranı geçen yıl olduğu gibi %2 seviyesinde kaldı.
En yüksek beyin göçü oranı yine mühendislik ve bilişim alanlarında görülürken Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümü mezunları ilk sırada yer aldı.
Kadın ve erkek mezunlar arasındaki oran farkı da değişmedi; beyin göçü oranı erkeklerde %2,4, kadınlarda %1,6 olarak gerçekleşti.
Raporda, en yüksek göç oranının bilişim ve iletişim teknolojileri (%6,7) ile mühendislik, imalat ve inşaat (%4,4) alanlarında olduğu belirtildi.
Bu iki alanı doğa bilimleri, matematik ve istatistik (%2,7) alanı izledi.
Bölüm bazında ise Moleküler Biyoloji ve Genetik (%15), işletme mühendisliği (%10,8) ve Elektrik Mühendisliği (%9,6) mezunları en yüksek beyin göçü oranına sahip alanlar oldu.
Bu bölümlerden olanların büyük bir kısmının, akademik yetersizlikler, istihdamdaki daralma ve düşük ücret politikaları nedeniyle yurt dışına yöneldiği düşünülüyor.
TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, devlet üniversitesi mezunlarında beyin göçü oranı 2023’te olduğu gibi %1,7 seviyesinde kaldı.
Buna karşılık, vakıf üniversitesi mezunlarında beyin göçü oranı 2023 yılında %4,5 iken 2024’te %4,3 olarak gerçekleşti.
Vakıf üniversiteleri içinde en yüksek beyin göçü oranı %8,3 ile tam burslu öğrencilerde görüldü. Bu grubu %3,7 ile kısmi burslu ve %3,6 ile ücretli eğitim alan mezunlar izledi.
Veriler, özellikle vakıf üniversitelerinde ve tam burslu öğrencilerin yurt dışında akademik veya mesleki kariyerine devam etme eğiliminin daha güçlü olduğunu ortaya koyuyor.
Öğrenim diline göre mezunların beyin göçü oranları incelendiğinde ise Fransızca eğitim alan mezunlar %9,9 ile en yüksek beyin göçü oranına sahip oldu.
Fransızcayı, İngilizce (%6,2), Almanca (%5,9) ve Rusça (%4,7) takip etti.
Mezunların en çok göç ettiği ülke Amerika Birleşik Devletleri oldu.
TÜİK verilerine göre, bir lisans programını tamamlayanların göç için en fazla tercih ettiği ilk beş ülke sırasıyla ABD (%19,6), Almanya (%19,4), Birleşik Krallık (%11,3), Hollanda (%7,0) ve Kanada (%5,2) olarak kaydedildi.
Ekonomik kriz, ve siyasal baskı ortamı, gençlerin ülkede gelecek kurma umutlarını zayıflatıyor.
Üniversite öğrencilerinin barınma ve beslenme gibi temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta zorlandığı bir dönemde, TÜİK verileri “kalıcı göç” eğiliminin giderek güçlendiğini ortaya koyuyor.
Bu tablo, Türkiye’de yükseköğretim sisteminin, işgücü piyasasının ve ülke ekonomisinin yapısal sorunlarını da görünür kılıyor.
Mühendislikten biyoteknolojiye uzanan alanlarda nitelikli emeğin kaybı ise giderek büyüyor.

