HAKAN ÇELENK –
İdlib’de Türkiye ve Rusya arasında varılan uzlaşma aslında işaretlerini veriyordu. Nitekim dün bu köşede dile getirilen anlaşma senaryosu ana hatlarıyla imza altına alındı. Peşinen söyleyelim, Moskova anlaşmasını Ankara için ‘hezimet’ diye adlandıran çok yorum dinleyeceksiniz ama imzalanan metin her ne kadar Rusya’nın dayatmasına boyun eğilse de Türkiye için hiç de fena değil.
İdlib’de Türkiye ve Rusya arasında varılan uzlaşma aslında işaretlerini veriyordu. Nitekim dün bu köşede dile getirilen anlaşma senaryosu ana hatlarıyla imza altına alındı. Peşinen söyleyelim, Moskova anlaşmasını Ankara için ‘hezimet’ diye adlandıran çok yorum dinleyeceksiniz ama imzalanan metin her ne kadar Rusya’nın dayatmasına boyun eğilse de Türkiye için hiç de fena değil.
Doğru, Ankara’nın bağırarak talep ettiği ‘Soçi sınırlarına dönüş’ gerçekleşmedi. Durumu şöyle tarif edelim: Suriye ordusunun uzunluğu 50 kilometreyi aşan temas hattında 20-30 kilometre geri çekilmesi isteniyordu. Bu olmadığı gibi, İdlib güneyinde ciddi bir toprak parçasından TSK destekli cihatçılar çekilmek zorunda kalacak. İdlib’i yatay olarak kesen M-4 yolunun 6 kilometre kuzey ve güneyini Türk ve Rus askerleri kontrol edecek. Görünen o ki yolun güneyinde Rus askerleri TSK ile Suriye ordusu arasında, kuzeyinde TSK Ruslarla cihatçılar arasında tampon olarak devriye gezecek.
Anlaşmanın 5 faydası:
- TSK ile Suriye ordusunun çatışma riskini düşürerek sivillerin asıl mağduriyetine yol açacak kanlı bir savaş riskini minimuma inecek.
- Hayallerdeki kadar olmadı ama Türkiye sivilleri barındırmak için yine de hayli geniş bir alanı güvenceye aldı.
- Rusya ile hayata geçirilen ve artık hacmi 10 milyarlarca doları bulan ekonomik faaliyetler çöpe atılma tehlikesini şimdilik atlattı.
- Anlaşmada BM’nin terörist kabul ettiği gruplarla mücadelenin imza altına alınması Türkiye’ye bir fırsat sunuyor. Uygulamada da başarı sağlanırsa Türkiye cihatçı terörizme destek verdiği yönünde gelen ağır eleştirileri önemli ölçüde aşabilir. Bu sayede Fırat doğusunda PKK terör örgütüyle mücadelesini de dünyaya anlatma zemin kazanır.
- Türkiye Rusya gibi bir devle savaş riskinin eşiğinden döndü.
Önümüzdeki 4 risk faktörü:
- M-4 yolun çevresini tutan El Kaide uzantısı HTŞ kuzeye göçmeyi reddederse, bunu zor kullanarak yapma işi kimin olacak? TSK’dan başka uygulama adayı görünmüyor.
- Aynı bölgede yaşayan siviller (sayıları çok değil ama varlar) yine evlerinden mi olacak?
- İdlib doğusunda (M-4 dışındaki bölgeler) TSK ile Suriye ordusu arasında tampon oluşturulmayacaksa olası provokasyonlar ve çatışma riski nasıl bertaraf edilecek?
- Suriye hatlarının gerisinde kuşatma atındaki 7 gözlem noktasında halen en az 1000 Türk askeri var. Onların geri çekilip çekilmeyeceği anlaşmada yok.
Mülteci ihracı devam edecek
Haberi devletin AA’sı geçti. Ankara, 27 Şubat’ta İdlib’de 34 şehidin verildiği gece mültecilerin Avrupa’ya çıkışı için açtığı sınırları kapatmıyor. Önümüzdeki aylar boyunca özellikle Ege’de trajedilere hazır olalım.
OdaTV’ye karşı harekat sürüyor
OdaTV’ye yönelik operasyon yapılacağının şubat sonunda cumhurbaşkanlığı uçağında sorularla anlaşıldığı dün bu köşede dile getirilmişti. Nitekim olayın şehit MİT mensubu haberinin ötesinde olduğunu gösteren yeni işlemler geliyor. BTK OdaTV’nin sitesini dün gece kapattı. Bu arada sitenin yayın yönetmeni Barış Pehlivan da bugün için ifadeye çağrıldı. Gün boyu iktidar yanlısı internet sitelerinin Pehlivan’ı suçlayan haberlerinin ardından gelen ifade çağrısı haberi kimseyi şaşırtmadı. Anlayacağınız, işler hala Ergenekon operasyonları günlerindeki usulle yürüyor. OdaTV haber müdürü Barış Terkoğlu ve muhabir Hülya Kılınç ise tutukluluklarının birinci gününü doldurdu.
