Amerikan Başkanı Donald Trump, Rusya-Ukrayna savaşını bitirip bir barış anlaşmasına ulaşabilmek için önce taraflar arasında ateşkes olmasını istiyor.
Ukrayna tarafı, 30 günlük şartsız bir ateşkesi Amerika’nın önerisi üzerine kabul etti, bütün gözler Rusya’nın bu teklife ne diyeceğine çevrildi. Amerikan Başkanı Trump’ın bu konudaki özel temsilcisi Steve Wittkoff Moskova’ya gitti, bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesi bekleniyor.
Putin bu görüşme öncesinde ateşkesle ilgili görüşlerini Belarus Cumhurbaşkanıyla görüşmesi sonrası düzenlenen basın toplantısında gelen bir soru üzerine açıkladı.
Putin, “Ukrayna’da ateşkes konusundaki tekliflere katılıyoruz ancak bunun uzun vadeli barışı sağlaması ve krizin çıkmasına neden olan sorunlara çözüm sunması gerekiyor.” dedi.
Sahadaki durum ile ilgili olarak kendisinin Kursk bölgesine gittiğini ve buradaki durum ile ilgili bilgi aldığını anımsatan Putin, buranın tamamen Rus ordusunun kontrolü altında olduğunu, bölgenin tamamen izole edildiğini kaydetti. Putin, gelecekte fiziki olarak bölge kapandığında Ukrayna askerlerinin buradan çıkamayacağına dikkati çekti.
Putin, Ukrayna’da ateşkesten yana olduklarını ancak ateşkes halinde kontrol ve denetim konularının henüz netleşmediğine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Kursk bölgesinde (Ukraynalı askerlerin) sıkışmasıyla ilgili ne yapacağız? Eğer çatışmaları 30 günlüğüne durduracaksak bu ne anlama gelecek? Ukraynalı askerler bu bölgeden çatışma olmadan mı çıkacak? Sivil halka karşı çok sayıda suç işledikten sonra onları oradan serbest şekilde çıkmasına izin mi vereceğiz? Ya da Ukrayna yönetimi, bu askerlere silah bırakma emrini mi verecek? Nasıl olacak bunlar?”
Putin, Rus ordusunun Ukrayna’daki cephenin tüm yönlerinde ilerlediğini belirterek, “Bu 30 gün nasıl kullanılacak? Ukrayna’da zorunlu seferberliğin devam etmesi için mi? Ukrayna’ya silah sevkiyatının sürdürülmesi için mi? Yeni seferber edilen birliklerin eğitim alabilmesi için mi? Kontrol mekanizması nasıl işleyecek? 2 bin kilometrelik çatışma hattında olası ateşkes anlaşmasının nerede ve kimin neyi ihlal ettiği nasıl tespit edilecek? Anlaşmanın ihlalinden kim sorumlu tutulacak? Bunlar ciddi sorular. Her iki tarafın da tüm bu soruları titizlikle incelemesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
Bu sorulara cevap bulunması gerektiğini vurgulayan Putin, bu konuda ABD Başkanı Trump’la da telefon görüşmesi yapabileceğini söyleyerek, “Bu meselenin barışçıl yollarla sonlandırılması fikri tarafımızca destekleniyor” ifadesini kullandı.
Rus lider, sahadaki duruma göre çatışmayı sona erdirmek için atılacak sonraki adımları müzakere edeceklerini belirtti.
“Ukrayna’nın Amerikalılardan ısrarla ateşkes istemesi gerekiyordu”
ABD’nin Ukrayna ile Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde yaptığı görüşmelere de değinen Putin, “Ukrayna tarafının bu görüşmelerde ABD’nin baskısı altında kararlar aldığı gözükse de aslında sahadaki duruma dayanarak Ukraynalıların Amerikalılardan ısrarla ateşkes istemesi gerekiyordu” ifadelerini kullandı.
Trump’tan anında cevap: Konuşmayı isterim
Putin’in ateşkesle ilgili konularda Başkan Trump’la telefon konuşması yapabileceğine ilişkin sözlerine Beyaz Saray’dan neredeyse anında cevap geldi.
ABD Başkanı Donald Trump, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’yi Beyaz Saray’da ağırlarken, Oval Ofis’te Rusya-Ukrayna gündemini ve diğer dış politika başlıklarını değerlendirdi.
ABD Başkanı Trump, Ukrayna’nın 30 günlük geçici ateşkes konusunda anlaşmaya tamam dediğini hatırlatarak, “Rusya’nın da aynı şeyi yapacağını umuyoruz. Burada tam bir ateşkes söz konusu” sözlerini sarf etti.
Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova’da ateşkes görüşmeleri yaptığını anımsatan Trump, bu görüşmelerin çok ciddi şekilde yürüdüğünü ve bunlardan umutlu olduğunu vurguladı.
“Putin çok ümit verici bir açıklama yaptı”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, ateşkes anlaşmasıyla ilgili son açıklamalarına değinen Trump, “Putin çok ümit verici bir açıklama yaptı, kendisiyle yakın zamanda görüşmeyi ve konuşmayı isterim. Eğer Rusya anlaşmak istemezse tüm dünya için bu bir hayal kırıklığı olur” diye konuştu.
Rusya’nın elinde tutacağı topraklar konusunda Ukrayna ile görüştüklerini, bu konuda şeffaf olduklarını söyleyen Trump, aralarında bir enerji santralinin de olduğu birçok konu başlığının nihai anlaşma bağlamında ele alındığını belirtti.
Trump, “Bu iş (Rusya-Ukrayna savaşı) uzun süre devam edebilirdi. Biz bir açmazı kırdık. Rusya’nın diğer müttefiklere saldıracağını düşünmüyorum, bunun olmayacağından emin olacağım” ifadesini kullandı.
Zelenski: Putin reddetmeye hazırlanıyor
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, X hesabından yaptığı yazılı açıklamada, Putin’in, ABD’nin sunduğu “30 günlük ateşkes” teklifine yönelik açıklamasını değerlendirdi.
Rusya Devlet Başkanı Putin’in söz konusu teklifi reddetmeye hazırlandığını savunan Zelenski, “Hepimiz şimdi Rusya’dan, Putin’in cephe hattında ateşkes fikrine yanıt olarak söylediği son derece öngörülebilir ve manipülasyon sözleri duyduk. Şu anda o aslında bunu reddetmeye hazırlanıyor” dedi.
Zelenski, Putin’in benzer durumlarda genelde “mantıklı çözümleri” imkansız hale getirmeye çalıştığını savunarak şunları kaydetti:
“Elbette Putin, Başkan Trump’a bu savaşı sürdürmek ve Ukraynalıları öldürmeye devam etmek istediğini doğrudan söylemekten korkuyor. Bu yüzden, Moskova’da ateşkes fikrini öyle ön koşullarla çevreliyorlar ki ya başarısız olur ya da mümkün olduğunca uzun süre uzatılır.”
Acil ateşkesin sağlanması durumunda, ABD’nin bu durumu kontrol etme imkanının olduğunu açıkladığını belirten Zelenski, “Bu, Amerika ve Avrupa’nın imkanlarıyla kesinlikle mümkün” ifadesini kullandı. Rusya’nın savaşı sürdürmek istediğini savunan Zelenski, “Putin’in yıllar boyunca barışı çaldığını” öne sürdü. Zelenski, Rusya’ya yönelik yaptırımlarla “baskı kurma” çağrısında bulundu.
