Türkiye’de ilgiyle izlediğim araştırma şirketlerinden biri Konda.

Geçen hafta sonunda Konda’nın Mayıs ayı anket sonuçları geldi.

Sosyolog gözüyle çok dikkatle okudum. 

Bu anket iki önemli eğilimi gösteriyor:

(*) BİR:  Nisan ayındaki trendler genel olarak devam ediyor ve Türk seçmeninde bazı eğilimler konsolide oluyor.

(*) İKİ: Buna karşılık Mayıs ayında MHP seçmeninde önemli bir değişimin işaretleri başladı.

Önce seçmen konsolidasyonundan başlayayım.

Bir: AKP yüzde 30 bandına indi, CHP yüzde 30 bandına yerleşti

Konda Mayıs ayı anketi şunu açıkça ortaya koydu: 

AKP yüzde 36 bandından yüzde 30 bandına indi.

CHP ise yüzde 25 bandından yüzde 30 bandına çıktı.

Bunun anlamı da şu.

‘Boğazın iki yanında içkisini içenler’ artık boş bir laf

AKP artık tek başına bu ülkenin büyük partisi değil.

Muhalefet yüklenmek için “Bunlar Boğaz’ın iki yakasında içkisini yudumlayan bir avuç insan” sloganı boş ve demode bir demagojiden  ibaret.

AKP artık kendini “Her istediğini yaptırmaya muktedir  çoğunluk olarak görebileceği” bir tabana sahip değil.

Yani ne AKP’nin temsil ettiği muhafazakarlık  artık bu ülkenin  “çoğunluğu… ” 

Ne de CHP’nin temsil ettiği modernlik bu ülkenin “Azınlığı…” 

Dolayısıyla 2017 yılında bu ülkeye empoze edilen “Aşırı güçlendirilmiş tek adam rejimi” artık o sosyolojik tabana sahip değil.

İki: ‘Erdoğan seçilirse Türkiye için kötü olur’ diyenler yüzde 70 bandına yerleşti

Anket sonucunda artık konsolide olan  ikinci bir eğilim var.

Erdoğan’ın yeniden seçilmesinin Türkiye için olumsuz olacağını düşünenlerin oranı.

Halkın yüzde 70’ine yakın bölümü, Erdoğan’ın bir daha Cumhurbaşkanı seçilmesinin  Türkiye için olumsuz olacağını düşünüyor.

Bu oran en yüksek hangi kesimde diye sorarsanız onun cevabı da şu:

18-34 yaş gurubu.

Üç: Her dört Türk seçmeninden ikisi Erdoğan’a kötü, biri iki not veriyor

Artık yerleşen eğilimlerden üçüncüsü de şu: 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın notu: 

(*) Erdoğan’a “Zayıf” ve “Çok Zayıf” notu verenlerin oranı yüzde 53.

Bu not Mayıs ayında aynı kalmış.

(*) Ancak “İyi” ve “Pek iyi” notu verenlerin oranı bir ayda 4 puan birden düşerek yüzde 24’e inmiş.

Dört: Ağır propagandaya rağmen her 5 Türkten 3’ü ‘Yapılan hukuka aykırı’ demeye devam ediyor

Son 70 gündür belki de Cumhuriyet tarihinin en ağır propagandasını yaşıyoruz. TRT ve Anadolu Ajansı başta olmak üzere iktidarın kontrolundaki çok büyük medya gücü Ergenekon döneminden çok daha ağır bir İmamoğlu aleyhtarı kampanya yapıyor.

Bunun tek sonucu şu olmuş: İmamoğlu hakkındaki iddialara inananların oranında 4 puan artış gözlenmiş. 

Ancak bu şu sonucu değiştirmiyor:  

Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasını hukuka aykırı bulanlar oranı.

Bu konuda da 19 Mart’ın üzerinden geçen 70 günde bir değişiklik yok.

Her 5 Türkiye vatandaşından üçü bunu hukuka aykırı ve siyasi bir intikam olarak  değerlendiriyor.

Beş: Türk halkı ‘Kanal İstanbul gereksiz’ demeye devam ediyor

Şurası kesin…

Türk halkı Kanal İstanbul’u gerekli görmüyor.

Gerekli diyenler yüzde 30.

Gereksiz diyenler yüzde 55.

Altı: Kararsızlar arasında muhalefete yakın hissedenler Erdoğan’a yakın hissedenlerden fazla

Bir önemli trend de şu:

Kararsızlar hangi lidere yakın?

Çok çarpıcı bir sonuç var.

Yarıya yakını “Kendimi hiçbir lidere yakın hissetmiyorum” diyor.

Ama asıl önemli trend şu:

Kararsızlar içinde “Kendimi muhalefet liderlerinden birine yakın hissediyorum” diyenlerin oranı “Erdoğan’a yakın hissediyorum” diyenlerden yüksek.

Yedi: Bugün seçim olsa İmamoğlu 10 puan önde

Bugün seçim olsa oyunuzu Erdoğan’a mı İmamoğlu’na mı verirsiniz sorusuna verilen cevap:

İmamoğlu ile Erdoğan arasındaki 10 puan farkı geçen aydan bu yana değişmedi.

İmamoğlu diyenler yüzde 40, Erdoğan diyenler yüzde 30.

Mayıs ayında hem Erdoğan hem İmamoğlu 3 puan kaybetmiş ama

Ancak burada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın düşünmesi gereken çok önemli bir değişim var.

Mayıs  ayında hem Erdoğan hem İmamoğlu 3 puan kaybetmiş.

İmamoğlu yüzde 43’den 40’a, Erdoğan da yüzde yüzde 33’den yüzde 30’a inmiş.

2021’den bu yana Erdoğan 14 puan, İmamoğlu ise 3 puan kaybetmiş

Ancak Cumhurbaşkanının değerlendirmesi gereken rakam şu.

Erdoğan’ın 2021’deki araştırmada oyu yüzde 44, İmamoğlu’nunki ise yüzde 43 müş.

Yani 2021’den bu yana İmamoğlu 3 puan kaybederken, Erdoğan 14 puan kaybetmiş.

19 Mart’tan bu yana Erdoğan 33’den 30’a inmiş, İmamoğlu 39’dan 40’a çıkmış

İmamoğlu’nun tutuklandığı Mart 2025’den bugüne ne oldu diye bakarsak, Erdoğan’ın oyu yüzde 33’müş, 30’a inmiş.

İmamoğlu’nunki ise yüzde 39’dan 40’a çıkmış.

Mayısta Erdoğan’ın tek kazancı DEM tabanından

Mayıs ayında Erdoğan’ın tek kazancı DEM tabanından olmuş.

Seçimde Erdoğan’a oy vereceğini söyleyen DEM seçmeni yüzde 2’den yüzde 6’ya çıkmış.

Şimdi geliyorum Mayıs ayında MHP’de nelerin olduğuna.

Ankete göre Mayısta MHP seçmeninde üç değişim olmuş

MHP ve Devlet Bahçeli benim çok önem verdiğim bir siyasi realite.

Genel Başkan olduğundan beri Bahçeli’yi en yakından takip eden sosyologlardan biriyim.

Onun çok kritik dönemlerde, Türkiye’yi bir badireden çıkartacak önemli ve cesur kararlar aldığına inanırım.

MHP seçmeni de öyle.

MHP ve AKP seçmeni ilk defa ayrışma sinyali veriyor

Konda anketine göre, Mayıs ayında Erdoğan’la MHP tabanı arasındaki ilişkide çok radikal bir değişim söz konusu olmuş.

Sosyolog gözüyle baktığınız zaman bu değişimi şöyle özetlemek mümkün. 

BİR: Bugüne kadar birbirine çok yakın görüşlere sahip AKP ve MHP seçmeninde ilk defa ayrışma eğilimleri başlamış.

İKİ: Artı eksi 3 yanılma payını dikkate alsanız bile bunlar önemli bir ayrışmanın işaretleri. 

Bir: Erdoğan’a oy vereceğim diyen MHP’li seçmen oranı Mayısta 19 puan birden düşmüş

Geçen ay kime oy vereceksiniz sorusunda MHP seçmeninin yüzde 69’u Erdoğan’a oy vereceğim derken, Mayıs ayında bu oran yüzde 50’ye inmiş.

Erdoğan MHP tabanında bir ayda 19 puan kaybetmiş.

Yani her 2 MHP seçmeninden biri “Erdoğan’a oy vermeyeceğim” diyor.

İki: MHP’de İmamoğlu hakkındaki yolsuzluk iddialarına inananlar Mayısta 9 puan azalmış

Şurası kesin.

Kara propaganda MHP seçmenini etkilememiş, hatta tam tersi sonuç vermiş.

AKP içinde Ekrem İmamoğlu ile ilgili iddialara inanlar Mayıs ayında 86’dan yüzde 91’e yükselmiş.

Buna karşılık MHP’de ise tersi olmuş.

Yüzde 82’den yüzde 73’e inmiş.

Yani TRT başta olmak üzere iktidar medyasının ve trollerinin bütün kara propaganda bombardımanı sonucunda AKP seçmeni konsolide olurken MHP seçmenini üzerinde ters etki yapmış.. 

MHP’ye oy verenler içinde Ekrem İmamoğlu ile ilgili iddialara inanlar 10 puana yakın azalmış.

Üç: ‘Erdoğan seçilirse Türkiye için kötü olur’ diyen MHP’liler artarak yüzde 39’a çıkmış

MHP tabanındaki bir başka önemli değişim  de şu:

Erdoğan’ın bir daha seçilmesinin Türkiye için olumsuz olacağına inanan MHP’lilerin oranı değişmiş.

Nisan ayında MHP tabanının yüzde 30’u Erdoğan kazanırsa Türkiye için olumsuz olur diyorken, Mayıs’ta bu oran yüzde 39’a çıkmış.

Genel sonuç: Cumhuriyet tarihinin en ağır propagandası ne sonuç verdi?

SONUÇ 1: Evet TRT dahil iktidarın bütün aygıtları, yargısı, trolleri Cumhuriyet tarihinin en ağır iftira ve propagandası İmamoğlu’na bir ayda 3 puan kaybettirmiş ama asıl kaybeden Cumhurbaşkanı Erdoğan olmuş.

SONUÇ 2: Erdoğan’ın en çok düşünmesi gereken kaybı ise bu ay MHP seçmeninde gözleniyor.

Yargı darbesi AKP için bir felakete gidiyor

SONUÇ 3: 19 Mart’ta İmamoğlu ve İstanbul’un seçilmiş ilçe belediyelerine karşı başlatılan Yargı darbesi Cumhurbaşkanlığı sistemi ve AKP açısından bir felakete doğru gidiyor.

Tutuksuz yargılamaya geçilmezse yargı daha da ağır yara alacak

SONUÇ 4: Bu tutuklamalar en büyük zararı Yargının itibarına veriyor.

Bence bunun neresinde dönülse kar.

İlk adım da bu iddianamenin bir an önce hazırlanması, bu akılsız propaganda ve iftira kampanyasına son verilmesi ve İmamoğlu ile arkadaşlarının tutuksuz yargılanması olabilir.

Yoksa hem sistem hem yargı tamiri çok güç bir yara alacak.

Artık parlamenter sisteme dönüşü konuşma zamanı geldi

SONUÇ 5: Güçlendirilmiş Cumhurbaşkanlığı Hükümeti sistemi Türkiye’ye uymadı.

Halkın yüzde 70’i Parlamenter sistemin daha iyi olduğuna inanıyor.

Yani yeni bir anayasa yapılacaksa bunun bir numaralı maddesi Parlamenter sisteme dönüş olmalı.