Son 110 yılı neredeyse kesintisiz savaşlar ve yıkımlarla geçen Ortadoğu’da dün kalıcı bir barış için ilk kez ümitler yeşerdi. Özellikle Gazze’de İsrail’in iki yıldır aralıksız sürdürdüğü vahşi savaş yüzünden taş üstünde taş kalmaz, 70 binden fazla masum Filistinli öldürülürken dün ilk kez yüzler güldü, gözyaşları sevinçten aktı.

Aslında henüz kalıcı bir barış çok uzaklarda ama son savaştan bütün dünya öyle dersler çıkardı ki, dün Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde yapılan “Barış Zirvesi”nde Türkiye dahil 20 ülke kalıcı barış için elinden geleni yapmaya söz verdi. Zirvede bölgenin en fazla sorun çıkaran en fazla savaşa sebep olan iki ülkesi, İran ve İsrail yoktu ama nedense bütün zirve katılımcısı ülkeler bu iki ülkenin de barışa katılacağını umuyor.

Dün, tek bir güne sığması zor olacak kadar çok sayıda önemli gelişme yaşandı. Bunların başında, İsrail-Hamas ateşkesinin ilk aşaması olan rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail’in de 2 bine yakın Filistinliyi cezaevlerinden bırakması geliyordu. Ve tabii açlıktan kırılan Gazze’ye yardım girişlerinin başlaması. Bu konu pürüzsüz atlatıldı, ilk aşama başarıldı. Bu konuyla ilgil haberimizi buradan okuyabilirsiniz.

Amerikan Başkanı Donald Trump, sabah önce İsrail’i ziyaret etti, burada ülkenin parlamentosu olan Knesset’te bir konuşma yaptı. Trump’ın gezisi bir “zafer turu”nun ilk ayağıydı ve İsrailliler kendi başbakanlarından çok Trump’a övgüler yağdırıp sevinç gösterileri yaptılar. Bu, İsrail’in kendisinin savaştan ne kadar yorulduğunun ve barışı ne kadar özlediğinin önemli bir işaretiydi. Bu konudaki haberimizi de buradan okuyabilirsiniz.

Günün üçüncü ve belki en önemli gelişmesi, Mısır’ın Kızıldeniz kıyısındaki şirin tatil beldesi Şarm El Şeyh’te yapılan ve 20’den fazla ülkenin ya lider ya da çok üst düzey temsil edildiği “Barış Zirvesi”ydi.

Bu zirve Başkan Trump’ın İsrail’deki programı sarktığı için gecikmeli olarak başladı. Trump Şarm El Şeyh’e gelir gelmez önce bir aile fotoğrafı çekildi, bütün ülkeler ve liderler burada yer aldı. Ardından da bir imza töreni yapıldı. Bu törende ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani bir anlaşmayı imzaladı. 

Bu anlaşmanın tam olarak ne olduğu bilinmiyor, çünkü metni açıklanmadı. Ama bu dört ülke İsrail ile Hamas arasında varılan anlaşmanın belli başlı garantörleri. Yani ABD imzasını atarken İsrail’in yeniden savaşı başlatmaması için garanti veriyor, Türkiye, Katar ve Mısır da benzer şekilde Hamas’ın verdiği sözleri tutması için.

Bu imza töreninin ardından liderler zirvenin yapılacağı salona geçtiler ve ABD Başkanı Donald Trump burada bir konuşma yaptı.

Trump: Ateşkes anlaşması sürecek

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki ateşkes sürecinin devam edeceğine inandığını ifade ederek, “Bugün sadece Orta Doğu için değil, tüm dünya için inanılmaz bir gün” dedi. 

Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile aynı masada oturdu.

Burada yaptığı kısa konuşmada Trump, “Bu noktaya gelmek 3 bin yıl sürdü, inanabiliyor musunuz? Ancak bu durum (anlaşma) sürecek, bu devam edecek” ifadesini kullandı.

“Bugün sadece Orta Doğu için değil, tüm dünya için inanılmaz bir gün” diye konuşan Trump, bu sürecin tarihi bir öneme sahip olduğuna işaret etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür

Konuşmasında Orta Doğu’da barış sürecine katkı veren tüm ülke liderlerine teşekkür eden ABD Başkanı Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hitaben, “Ordusu, onun söylediğinden çok daha güçlü. Son zamanlardaki bazı süreçlere bakarsanız, kazanıyordu ama hiçbir övgü istemiyor. Sert bir adam ama benim dostum ve ona ihtiyacım olduğunda her zaman yanımda oldu. Bu yüzden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etmek istiyorum.” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Katar Emiri Şeyh Temim ile Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’ye de ayrı ayrı teşekkür eden ABD Başkanı, her iki ülkenin de bu süreçte çok önemli rol oynadığını ve bunun sonucunda bu organizasyon için Mısır’ı tercih ettiklerini belirtti.

Gazze’nin yeniden inşa sürecinde özellikle bazı Arap ülkelerinin çok katkı yapacağına inandığını vurgulayan Trump, “Bu ülkelerin hepsi o kadar çok şeye sahip ki, arkamızdaki sırada daha fazla para ve güç var. Bu onlar için çok benzersiz bir konum, onlar gerçekten dünyanın en güçlü ve zengin ülkeleri arasında yer alıyorlar” değerlendirmesini yaptı.

ABD Başkanı Trump, “Burada harika insanlar ve ülkelerini gerçekten önemseyen insanlar var ve bunun nedeni hepsinin bir araya gelip Gazze’yi düzeltmek istemeleriydi. Her şeyi düzeltmek istiyorlar” şeklinde konuştu. 

Üçüncü, dördüncü aşama

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de “kalıcı bir barışa doğru ilerlediklerini” savunarak, “Birlikte geliştirdiğimiz 20 maddelik planı yerine getirme konusundaki kararlılığımız, o parlak geleceğe ulaşmanın önemli bir temeli olacak ve şu anda konuştuğumuz gibi bu konu üzerinde çalışılıyor ve aslında üçüncü ve dördüncü aşamadayız” dedi.

“Gazze’deki savaşın, yıllar süren acı ve kan dökülmesinin ardından sona erdiğini” savunan Trump, “İnsani yardımlar, çoğu bu odadaki insanlar tarafından ödenen yüzlerce kamyon dolusu yiyecek, tıbbi ekipman ve diğer malzemeler de dahil olmak üzere bölgeye akın ediyor” dedi.

Trump, Gazze’de “inşa sürecinin” başlayacağını ifade ederek, “Yeniden inşa belki de en kolay kısım olacak. Sanırım en zor kısmın çoğunu hallettik, gerisi de geliyor. Hepimiz nasıl yeniden inşa edileceğini biliyoruz” diye konuştu.

Bundan böyle Gazze’ye “çok para akacağını ve çok fazla inşa çalışması olacağını” vurgulayan Trump, “Gazze halkı için artık odak noktası, iyi bir yaşamın temellerini yeniden tesis etmek olmalı.” ifadelerini kullandı.

Trump, şu anda tüm ivmenin “büyük, görkemli ve kalıcı bir barışa doğru ilerlediğini” savunarak, “Birlikte geliştirdiğimiz 20 maddelik planı yerine getirme konusundaki kararlılığımız, o parlak geleceğe ulaşmanın önemli bir temeli olacak ve şu anda konuştuğumuz gibi bu konu üzerinde çalışılıyor ve aslında üçüncü ve dördüncü aşamadayız” değerlendirmesinde bulundu.

Ayrıca Trump, “Gazze’nin yeniden inşasının, Gazze’nin silahsızlandırılmasının ve Gazze halkı için güvenli bir ortam yaratacak yeni, dürüst bir sivil polis gücünün varlığının gerektiği konusunda da hemfikiriz” dedi.

Trump’ın Gazze planında bölgenin idaresiyle ilgili en üst organ olarak konumlandırılan “Barış Kurulu’na” değinen ABD Başkanı, bunu daha da genişleteceklerini ve birçok ülkenin bu kurulda yer almak istediğini söyledi.

Trump, Abraham Anlaşmaları’na daha fazla ülkenin katılmasını umduğunu dile getirerek, “Abraham Anlaşmaları’na katılacak çok sayıda ülke olacak. Bunu erken dönemde yapan ve anlaşmaya bağlı kalan dört büyük ulus var” diye konuştu.